კახეთის რეგიონი — საქართველოს აღმოსავლეთში მდებარე ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, რომელიც დღეს ადმინისტრაციულ ერთეულს წარმოადგენს.
ძირითადი მონაცემები:
დედაქალაქი: თელავი
ფართობი: დაახლ. 11,755 კმ² (საქართველოს ტერიტორიის ~16%)
მოსახლეობა: ~310,000 ადამიანი (2023 წ.)
მუნიციპალიტეტები: ახმეტის, გურჯაანის, დედოფლისწყაროს, თელავის, ყვარლის, ლაგოდეხის, სიღნაღის.
გეოგრაფია:
საზღვრები: დასავლეთში — მცხეთა-მთიანეთი და ქვემო ქართლი, ჩრდილოეთში — რუსეთი (დაღესტანი), აღმოსავლეთში — აზერბაიჯანი, სამხრეთში — აზერბაიჯანი და თბილისის რეგიონი.
ლანდშაფტი: მთიანი (კავკასიონის ქედი) და დაბლობი (ალაზნის ველი). მთავარი მდინარეები — ალაზანი და იორი.
კლიმატი: ზომიერად ნოტიო, ღვინის მცენარეულობისთვის ხელსაყრელი.
ისტორია:
ანტიკური პერიოდი: ძვ. წ. IV-III საუკუნეებში ცნობილი იყო როგორც "ჰერეთი".
ფეოდალური ეპოქა: VIII-IX საუკუნეებში გაერთიანდა საქართველოს სამეფოში. XII საუკუნეში დავით აღმაშენებლის მმართველობის დროს განვითარების პიკს მიაღწია.
XVI-XVIII საუკუნეები: სპარსეთისა და ოსმალეთის თარეშის გამო დასუსტდა. 1762 წელს კახეთი ქართლთან ერთად ქართლ-კახეთის სამეფოდ გაერთიანდა.
რუსეთის იმპერია: 1801 წელს ქართლ-კახეთის სამეფო რუსეთმა ანექსია მოახდინა.
კულტურა და ტურიზმი:
ღვინის მეურნეობა: კახეთი მსოფლიოში ღვინის ერთ-ერთი უძველესი რეგიონია. ცნობილი ღვინის სოფლები: კინდღმარაული, ცივანდალი, მუკუზანი.
ისტორიული ძეგლები:
ალავერდის მონასტერი (VI საუკუნე)
გრემის ციხე-ქალაქი (XVI საუკუნე)
იყალთოს ტაძარი (VII საუკუნე)
სიღნაღი — XVIII საუკუნის ქალაქი მუზეუმებით.
ბუნებრივი ღირსშესანიშნაობები: ლაგოდეხის ეროვნული პარკი, ვაშლოვანის ტბა.
ეკონომიკა:
მთავარი დარგები: მევენახეობა, მეღვინეობა, მეხილეობა, ტურიზმი.
ცნობილი ღვინოები: საფერავი, რკაციტელი, კინძმარაული.
კახეთი ტრადიციულად საქართველოს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული და ეკონომიკური რეგიონია, რომელიც უცხოელ ტურისტებს ღვინის, ისტორიის და მხიარული ხალხის გამო იზიდავს.
